Jak rozmawiać? CZĘŚĆ 2
Co zrobić, jeśli zachowanie partnera/przyjaciółki/współpracownika nam się nie podoba i jednocześnie chcemy na ten temat konstruktywnie porozmawiać? Poniżej zaprezentujemy kilka podstawowych zasad. Rzecz jasna, zastosowanie się do nich nie daje żadnej gwarancji komunikacyjnego sukcesu. Z pewnością jednak może pomóc w przyjaznym poprowadzeniu wymagającej rozmowy.
1. Mów z perspektywy "Ja"
Poniżej znajdują się dwa komunikaty, w których nadawca chce w zasadzie przekazać to samo:
a) "Po raz kolejny zapominasz odebrać rzeczy z pralni, mimo, że Cię o to proszę. Czuję się ignorowany/a"
b) "Po raz kolejny zapominasz odebrać rzeczy z pralni, mimo, że Cię o to proszę. Dlaczego mnie ignorujesz?"
albo
a) "Fatalnie się czuję, gdy kolejny weekend spędzasz w pracy"
c) "Kolejny weekend spędzasz w pracy. Zaczynam myśleć, że Ci nie zależy"
Wyobraź sobie, że jesteś odbiorcą tych komunikatów. Żaden z nich nie jest przyjemny, ale ostatecznie, który wolałbyś/wolałabyś usłyszeć?
Komunikat z perspektywy "Ja" mówi o Twoich odczuciach i nie stanowi próby diagnozowania czy "odkrywania" partnera w rozmowie. Gdy próbujesz komuś powiedzieć, co czuje lub myśli, jest to prosta droga do konfliktu. Skąd bowiem możesz to wiedzieć? Komunikaty z perspektywy "Ja" chronią Cię przed zarzutem rozmówcy o niesprawiedliwe ocenianie.
2. Kanapka
Nie zaczynaj i nie kończ trudnymi komunikatami. W typowej, składanej kanapce, szynka, ser i sałata znajdują się pomiędzy dwoma kawałkami chleba. Trzymaj się tej zasady (i pierwszej również) wyrażając krytykę. Można to zrobić chociażby tak (zwróć proszę uwagę na didaskalia w nawiasach):
"Udało nam się wspólnie pokonać wiele różnych trudności. Czuję się z Tobą naprawdę bezpiecznie (komunikat otwierający pozytywny, z perspektywy "Ja")
Mam teraz strasznie trudny okres w pracy i jestem wciąż spięty/a. Czy mógłbyś/mogłabyś spędzić ze mną kilka najbliższych weekendów (UWAGA: nie mówisz, czego osoba nie ma robić, np.: NIE CHODŹ W WEEKENDY DO PRACY, lecz mówisz, co mogłaby zrobić, tj. SPĘDZIĆ Z TOBĄ WEEKEND).
Spędzanie z Tobą weekendów bardzo mnie odpręża" (komunikat zamykający pozytywny, z perspektywy "Ja")
3. Nigdy & zawsze & wiecznie & w ogóle & wcale
Pewne słowa zdecydowanie utrudniają komunikację.
Jeśli mówisz: "To, się nigdy nie zmieni" to możesz być pewny/a, że tak właśnie będzie. Komunikat tego typu zamyka drogę do porozumienia i utrudnia poszukiwanie rozwiązania.
Jeśli mówisz: "W ogóle się nie starasz", to po pierwsze łamiesz pierwszą zasadę, a po drugie odbierasz rozmówcy chęć do działania.
Jeśli mówisz: "Wiecznie to samo", to właściwie nie wiadomo, co mówisz. Czym jest "to"? I czy na pewno od zawsze tak było?
4. Nie angażuj innych
Dbaj o to, aby trudne rozmowy odbywały się w możliwie komfortowych warunkach. Pod żadnym pozorem nie przeprowadzaj ich w obecności osób trzecich, chyba, że zależy Ci na eskalacji, nie łagodzeniu. I co ważne, nie szukaj symbolicznych sprzymierzeńców! Mówiąc np. "Ola też tak myśli o Tobie" lub "Masz to po matce" demonstrujesz chęć stłamszenia, uciszenia i pokonania partnera, nie zaś gotowość do konstruktywnej rozmowy.
A na koniec jedno z naszych flagowych haseł:
SUKCESEM W KOMUNIKACJI NIE JEST ZDOMINOWANIE ROZMÓWCY, LECZ ZMIANA W RELACJI, KTÓRA BĘDZIE RÓWNIE SATYSFAKCJONUJĄCA DLA OBU STRON.